Acil Durum Planı Nedir? Okul ve Kurum Acil Durum  Planı Nasıl Yapılır? 

 

Acil Durum Planı Nedir?

Acil durum; Okul veya Kurumun tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddeler ve doğal afet gibi acil müdahale,  ilkyardım veya tahliye gerektiren olaylardır.  Acil durum planı ise, işyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dâhil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı planı ifade eder.

Okul  Müdürünün Acil Durum Planı Yapma Sorumluluğu

6331 Sayılı Kanun gereği Okul Müdürü, çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirler.

Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır. Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların yapılmasını sağlar. Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı görevlendirir ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar.  

Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar. Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar. Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin çalışanları ile müşteri ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar konusunda bilgilendirir. Burada önemli olan konu acil durumlarla ilgili özel görevlendirilen çalışanların sorumlulukları işverenlerin konuya ilişkin yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağının bilinmesi gerektiğidir.

Çalışanların Yükümlülük ve Sorumlulukları

Çalışanlar acil durum planında belirtilen hususlar dâhilinde alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlere uymak, işyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda kendileri ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye düşürecek acil durum ile karşılaştıklarında; hemen  en yakın amirine, acil durumla ilgili görevlendirilen sorumluya veya çalışan temsilcisine haber vermek, acil durumun giderilmesi için, işveren ile işyeri dışındaki ilgili kuruluşlardan olay yerine intikal eden ekiplerin talimatlarına uymak, acil durumlar sırasında kendisinin ve çalışma arkadaşlarının hayatını tehlikeye düşürmeyecek şekilde davranmakla yükümlüdür.

Ayrıca, işveren çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân sağlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz davranışları olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.

Okul Acil Durum Planı Nasıl Yapılır?

Kurumlarda acil durum planları İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik gereği aşağıdaki esaslara göre yapılır.

1-Acil durum planı, tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi, bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, görevlendirilecek kişilerin belirlenmesi, acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin oluşturulması, dokümantasyon, tatbikat ve acil durum planının yenilenmesi aşamaları izlenerek hazırlanır.

2-Acil durumların belirlenmesi aşamasında, risk değerlendirmesi sonuçları, yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama ihtimali, ilk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar, doğal afetlerin meydana gelme ihtimali ve sabotaj ihtimali gibi konular dikkate alınır.

3-İşverence acil durumların meydana gelmesi halinde uyarı verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleşme, ilk yardım ve yangınla mücadele gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri belirlenir ve yazılı hale getirilir. Çalışanların acil durumlarda bulundukları yerden güvenli bir yere gidebilmeleri amacıyla izlenebilecek uygun tahliye düzenlemelerini acil durum planında belirtir ve çalışanlara önceden gerekli talimatları verir. İşyerlerinde yaşlı, engelli, gebe veya kreş var ise çocuklara tahliye esnasında refakat edilmesi için tedbirler alınır. Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri oluşturulurken Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınır. Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri oluşturulurken çalışanlar dışında müşteri, ziyaretçi gibi işyerinde bulunması muhtemel diğer kişiler de göz önünde bulundurulur.

Destek Elemanı Kimdir, Nasıl Belirlenir?

İşyerlerinde acil durumlarda müdahale etmek üzere, çalışanlar arasından belirlenen, alanında özel eğitim almış gerekli donanıma sahip kişilere Destek Elemanı denir.  Okul Müdürü (İşveren), uygun donanıma sahip ve özel eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak görevlendirir. İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması halinde, aşağıdaki tabloda belirtilen sayılarda destek elamanı görevlendirilir. Her konu için birden fazla çalışanın görevlendirilmesi gereken işyerlerinde bu çalışanlar konularına göre ekipler halinde koordineli olarak görev yapar. Her ekipte bir ekip başı bulunur. İşveren tarafından acil durumlarda ekipler arası gerekli koordinasyonu sağlamak üzere çalışanları arasından bir sorumlu görevlendirilir.

DESTEK ELEMANI	İŞYERİ TEHLİKE SINIFI
	Az tehlikeli	Tehlikeli	Çok tehlikeli
Arama, kurtarma ve tahliye	50 çalışana 1	40 Çalışana 1	30 Çalışana 1
Yangınla mücadele,	50 çalışana 1	40 Çalışana 1	30 Çalışana 1
İlk yardım	20 çalışana 1	15 Çalışana 1	10 Çalışana 1
NOT: 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, Arama, kurtarma ve tahliye ve Yangınla mücadele, yükümlülüğünü yerine getirmek üzere bir kişi görevlendirilmesi yeterlidir

Destek Elemanı Eğitimleri Nasıl Yapılır?

Milli Eğitim Bakanlığı bir genelge ile , her ilde bir Sağlık Meslek Lisesi bünyesinde İlk Yardım Merkezi kurdu. Bu merkezlerde MEB okul ve kurumlarında çalışanlardan İlkyardım Elemanı olarak görevlendirileceklere Hizmetiçi Eğitim yoluyla 16 saatlik ilkyardım eğitimi verilecek. Eğitim sonunda Sağlık Bakanlığı tarafından yapılacak sınavda başarılı olanlara belge düzenlenecek. Bu eğitimlerde çalışanlardan eğitim ücreti adı altında herhangi bir ücret alınmayacak. Diğer taraftan Yine Hizmetiçi eğitim yoluyla Yangın Destek Elemanı eğitimleri yapılacak. Bu eğitim 7 saat teorik 3 saat pratik olmak üzere toplam 10 saat olacaktır.

 

Acil Durum Dokümantasyonu Nasıl Yapılır?

Acil durum planı, işyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı, hazırlayanların adı, soyadı ve unvanı, hazırlandığı tarih ve geçerlilik tarihi, belirlenen acil durumlar, alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler, acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri gibi hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir. Ayrıca yangın söndürme amaçlı kullanılacaklar da dâhil olmak üzere acil durum ekipmanlarının bulunduğu yerler, ilkyardım malzemelerinin bulunduğu yerler, kaçış yolları, toplanma yerleri ve bulunması halinde uyarı sistemlerinin de yer aldığı tahliye planını içeren işyerini veya işyerinin bölümlerini gösteren kroki de bulunmalıdır. Kroki, işyerinde herkes tarafından kolayca görülebilecek uygun yerlere asılır.

Görevlendirilen çalışanların ve varsa yedeklerinin adı, soyadı, unvanı, sorumluluk alanı ve iletişim bilgileri, ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında işyeri dışındaki kuruluşların irtibat numaraları, acil durum planının sayfaları numaralandırılarak; hazırlayan kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve söz konusu plan, acil durumla mücadele edecek ekiplerin kolayca ulaşabileceği şekilde işyerinde saklanır. Milli Eğitim bakanlığı kurum Risk Değerlendirmesinde olduğu gibi kurum acil durum planlarını da MEBBİS+İSGB modülüne ekleyerek tüm okul ve kurumların bu modül üzerinden planlarını yapmalarını sağlayacak.

 

Acil Eylem Planının Olmazsa Olmazı Tatbikatlar! 

Acil durum  planının uygulama adımlarının,  düzenli olarak takip edilebilmesi ve uygulanabilirliğinden emin olmak için işyerlerinde yılda en az bir defa olmak üzere tatbikat yapılır ve denetlenir. Yapılan çalışmalar gözden geçirilerek gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetler yapılır. Gerçekleştirilen tatbikatın tarihi, görülen eksiklikler ve bu eksiklikler doğrultusunda yapılacak düzenlemeleri içeren tatbikat raporu hazırlanır.

Acil Durum Planları Hangi Sıklıkta Yenilenir?

İşyerinde, yeni acil durumların ortaya çıkmasına neden olacak değişiklikler olması halinde, acil durum planı tamamen veya kısmen yenilenir. Buna benzer bir durum olmadığında hazırlanmış olan acil durum planları; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli işyerlerinde iki, tehlikeli işyerlerinde dört  ve az tehlikeli altı yılda bir yenilenir.